اگر شما هم تجربه درد یا حساسیت بعد از زیباسازی دندان‌ها را دارید، احتمالاً این سؤال برایتان پیش آمده که علت درد بعد از کامپوزیت دندان چیست و آیا باید نگران باشید یا نه. این احساس سوزن‌سوزن شدن یا تیر کشیدن به‌خصوص هنگام نوشیدن چای یا خوردن بستنی، موضوعی است که بسیاری از افراد بعد از لمینت یا کامپوزیت تجربه می‌کنند.
“من دو روز بعد از کامپوزیت، حتی نمی‌تونستم آب خنک بخورم. فکر کردم دندونم عفونت کرده! ولی دکترم گفت این درد طبیعیه و بعد چند روز از بین می‌ره.”
این نقل‌قول از یکی از مراجعان نشان می‌دهد که بخشی از نگرانی‌ها ناشی از ناآگاهی است، نه الزاماً وجود مشکل جدی.
در این مقاله با هم بررسی می‌کنیم که چه زمانی این حساسیت‌ها طبیعی هستند و چه زمانی نیاز به بررسی تخصصی دارند. اگر شما هم در آستانه انجام لمینت یا کامپوزیت هستید، یا تازه انجامش داده‌اید و نمی‌دانید واکنش دندان‌هایتان طبیعی است یا نه، خواندن این راهنما را از دست ندهید.
اگر در لاهیجان زندگی می‌کنید و به‌دنبال مشاوره تخصصی یا بررسی قیمت کامپوزیت دندان در لاهیجان [1] هستید، کلینیک دکتر مهاجرفر یکی از مراکز معتبر و حرفه‌ای در این زمینه است.
حساسیت بعد از لمینت یا کامپوزیت؛ واکنش طبیعی یا نشانه آسیب؟
احساس حساسیت یا درد خفیف پس از انجام لمینت یا کامپوزیت ونیردر اغلب موارد یک واکنش طبیعی فیزیولوژیکی است و جای نگرانی ندارد. این واکنش بیشتر به دلیل تحریک مینای دندان در حین آماده‌سازی سطح دندان یا قرارگیری مستقیم مواد جدید روی آن ایجاد می‌شود.
چرا حساسیت به‌وجود می‌آید؟
در فرآیند لمینت یا کامپوزیت:
- سطح دندان‌ها معمولاً کمی تراش داده می‌شود (خصوصاً در لمینت سرامیکی)، که می‌تواند بخش نازکی از مینای محافظ دندان را حذف کند.
- مواد کامپوزیتی یا سرامیکی به‌صورت مستقیم روی دندان‌ها چسبانده می‌شوند و گاهی به طور موقت باعث تحریک پالپ (مینای دندان) می‌شوند.
- چسب‌هایی که برای اتصال ونیر استفاده می‌شوند، گرچه بی‌خطر هستند، ولی در بعضی افراد حساسیت کوتاه‌مدت ایجاد می‌کنند.
“هر زمان که دندانی دچار تغییر در پوشش یا سطح شود، پالپ ممکن است با حساسیت موقت پاسخ دهد. این یک واکنش التهابی محدود است، نه یک آسیب دائمی”
دکتر «مارک ولف»، استاد دندانپزشکی دانشگاه پنسیلوانیا
در پژوهشی در Journal of Esthetic and Restorative Dentistry (2020) آمده است که حدود ۳۰٪ از بیماران در روزهای نخست پس از لمینت یا کامپوزیت، درجاتی از حساسیت را تجربه می‌کنند، که معمولاً در کمتر از ۷ تا ۱۰ روز فروکش می‌کند.
اما اگر این درد:
- بیشتر از دو هفته ادامه داشته باشد،
- به مرور شدیدتر شود،
- یا با علائمی مثل ضربان، ورم یا درد شبانه همراه باشد،
در این صورت ممکن است نشانه‌ای از پوسیدگی پنهان، التهاب پالپ یا نصب نادرست کامپوزیت [2] باشد که نیاز به بررسی تخصصی دارد.
دلایل رایج درد و حساسیت بعد از کامپوزیت دندان
یکی از نگرانی‌های رایج بیماران پس از انجام درمان‌های زیبایی دندان، درد یا حساسیتی است که در روزهای نخست تجربه می‌شود. دلایل این درد می‌تواند متنوع باشد، از جمله عوامل فنی، فیزیولوژیکی یا محیطی. جدول زیر مهم‌ترین دلایل را همراه با توضیح آن‌ها نشان می‌دهد:
| علت | توضیح علمی |
| تراش مینای دندان | در برخی موارد، لایه نازکی از مینای دندان برای چسبندگی بهتر کامپوزیت تراش داده می‌شود که می‌تواند منجر به تحریک عاج و بروز حساسیت شود. |
| استفاده از باندینگ و مواد رزینی | باندینگ‌های شیمیایی قوی در فرآیند چسباندن کامپوزیت به دندان، گاهی می‌توانند باعث تحریک موقتی پالپ دندان شوند. |
| فشار بیش‌ازحد در حین قالب‌گیری یا فرم‌دهی | اگر در هنگام فرم دادن به کامپوزیت فشار زیاد به دندان وارد شود، ممکن است انتهای عصبی داخل دندان تحریک شود. |
| سطح بالای پالیش یا ناکافی بودن آن | پالیش ناکامل ممکن است سطح کامپوزیت را زبر بگذارد که منجر به تحریک لثه یا سایش بیش‌ازحد شود. |
| قرارگیری کامپوزیت نزدیک عصب | اگر لایه کامپوزیت خیلی به ناحیه پالپ نزدیک باشد، احتمال بروز درد عمقی و طولانی‌مدت بیشتر است. |
چگونه درد بعد از لمینت یا کامپوزیت را کاهش دهیم؟
برای کاهش ناراحتی و درد بعد از انجام کامپوزیت یا لمینت، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- استفاده از دهان‌شویه فلورایددار یا ضدالتهاب ملایم
دهان‌شویه‌هایی که فاقد الکل هستند، می‌توانند به کاهش تحریک بافتی و درد کمک کنند. - پرهیز از نوشیدنی‌ها و غذاهای سرد یا بسیار گرم در چند روز اول
مصرف نوشیدنی‌های یخ یا چای داغ می‌تواند حساسیت را تشدید کند. - مسکن‌های غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن
در صورت تجویز پزشک، این داروها التهاب خفیف و درد را کنترل می‌کنند. - پرهیز از فشار زیاد هنگام جویدن
حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از درمان، جویدن مواد سخت یا آدامس را محدود کنید.
چند روز بعد از کامپوزیت دندان طبیعی است درد داشته باشیم؟
بیشتر بیماران، حساسیت دندان بعد از کامپوزیت را بین ۲ تا ۷ روز تجربه می‌کنند. این درد اغلب هنگام نوشیدن مایعات سرد، غذاهای شیرین یا حتی تنفس با دهان باز در هوای سرد بروز پیدا می‌کند.
بر اساس تجربه بالینی و آمارهای منتشرشده:
- حدود ۷۰٪ از افراد تا روز سوم پس از درمان، کاهش قابل توجه درد را احساس می‌کنند.
- در کمتر از ۱۰٪ موارد، درد ممکن است تا ۲ هفته ادامه پیدا کند، مخصوصاً در دندان‌هایی که پیش‌زمینه حساسیت داشته‌اند.
یکی از مراجعان کلینیک دکتر مهاجرفر تعریف می‌کرد:
“تا روز چهارم هرچی آب خنک می‌خوردم دندونم تیر می‌کشید، ولی بعد از یک هفته کامل خوب شد”
نکته مهم:
میزان درد به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- ضخامت لایه کامپوزیت
- نوع کامپوزیت مورد استفاده
- مهارت دندان‌پزشک در باندینگ و پالیش
- وضعیت اولیه دندان از نظر پوسیدگی یا ترک‌های مویی
بنابراین اگر درد پس از ۷ تا ۱۰ روز رو به کاهش نباشد یا با سرد و گرم کردن شدت بیشتری بگیرد، بهتر است فوراً توسط دندان‌پزشک بررسی شود.
تفاوت بین درد سطحی و درد عمقی پس از کامپوزیت
شناخت نوع درد پس از کامپوزیت برای تصمیم‌گیری درمانی بسیار مهم است. در جدول زیر تفاوت این دو نوع درد را با ذکر مثال توضیح داده‌ایم:
| نوع درد | ویژگی‌ها | مثال بالینی |
| درد سطحی | درد کوتاه‌مدت، تیر کشیدن سریع هنگام مصرف سردی یا شیرینی، معمولاً کمتر از یک هفته طول می‌کشد. | بیمار پس از خوردن بستنی، دندان جلو تیر می‌کشد اما با قطع تماس سرد، درد هم فوراً برطرف می‌شود. |
| درد عمقی | درد مداوم، ضربان‌دار، حتی بدون تحریک خارجی؛ ممکن است نشانه التهاب پالپ یا آسیب عمیق‌تر باشد. | بیمار شب‌ها از درد دندان بیدار می‌شود و با مسکن هم کاهش پیدا نمی‌کند. نیاز به بررسی کامل دارد. |
نتیجه‌گیری
احساس درد یا حساسیت بعد از لمینت یا کامپوزیت پدیده‌ای نسبتاً شایع ولی اغلب گذرا است. شناخت دقیق دلایل این حساسیت و نوع درد، به بیمار و پزشک کمک می‌کند تا مسیر درمانی مناسبی انتخاب کنند. در صورت بروز دردهای مداوم یا شدید، مراجعه سریع به دندان‌پزشک اهمیت بالایی دارد.
اگر ساکن لاهیجان هستید و می‌خواهید علاوه‌بر درمان حرفه‌ای، از جزئیات قیمت روز کامپوزیت دندان در لاهیجان [1] هم مطلع شوید، کلینیک دکتر مهاجرفر یکی از انتخاب‌های معتبر و تخصصی در این زمینه است.