علت خرابی زودهنگام لمینت معمولا به ترکیبی از سه عامل اصلی برمی‌گردد: طراحی اشتباه و آماده‌سازی نادرست دندان، عادات رفتاری نامناسب بیمار و استفاده از مواد و تکنیک‌های غیراستاندارد. اگر هرکدام از این عوامل نادیده گرفته شوند، لمینت‌ها به‌جای آنکه ۱۰ تا ۱۵ سال عمر کنند، ممکن است در کمتر از ۲ تا ۵ سال دچار لب‌پریدگی، تغییر رنگ، شکستگی یا جداشدگی شوند. در این مقاله تمام دلایل کاهش عمر لمینت دندان را به صورت تخصصی توسط بهترین دندانپزشک لمینت لاهیجان با جزئیات بررسی می‌کنیم تا بدانید دقیقاً چه چیزهایی باعث خرابی لمینت می‌شود و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد.
چرا برخی لمینت‌ها خیلی زود خراب می‌شوند؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند خرابی لمینت فقط به کیفیت مواد مربوط است. اما براساس استانداردهای AACD، بیشتر مشکلات از فیت اشتباه، آماده‌سازی غیرعلمی و عدم مدیریت نیروهای بایت ایجاد می‌شود. در ادامه تمام دلایل را از ۰ تا ۱۰۰ بررسی می‌کنیم:
آماده‌سازی نادرست دندان، مهم‌ترین علت خرابی زودهنگام لمینت
لمینت‌ها بسیار نازک هستند و مقاومتشان وابسته به اتصال کامل به مینای سالم است.
اگر دندانپزشک بیش از حد دندان را تراش دهد و به عاج برسد:
- چسبندگی ضعیف می‌شود
- لمینت زودتر می‌افتد
- احتمال تغییر رنگ در لبه‌ها بالا می‌رود
- خطر شکستگی به شدت افزایش می‌یابد
مینای دندان یک بافت معدنی با پیوندهای میکرو‌ساختاری بسیار قوی است. رزین‌ها بهترین اتصال را با مینا برقرار می‌کنند، نه با عاج.
به همین دلیل تراش بیش از حد، یک خط قرمز در لمینت است. این مورد ۳ بار در هر ۱۰ شکست لمینت دیده می‌شود.
براکسیزم (دندان‌قروچه): قاتل خاموش لمینت دندان
براکسیزم یکی از مهم‌ترین و پنهان‌ترین دلایل کاهش عمر لمینت است. بسیاری از بیماران نمی‌دانند براکسیزم دارند! تشخیص فقط با بررسی ساییدگی‌های میکروسکوپی توسط دندانپزشک امکان‌پذیر است. افرادی که در خواب دندان‌قروچه دارند:
- به لمینت فشار عمودی شدید وارد می‌کنند
- پیوند رزینی را تضعیف می‌کنند
- لبه لمینت‌ها دچار چِپ‌شدگی می‌شود
- گاهی لمینت یکباره از دندان جدا می‌شود
راه‌حل: استفاده از نایت‌گارد شبانه که عمر لمینت را تا ۴ برابر افزایش می‌دهد.
عادات اشتباه روزمره: دلیل رفتاری مهم در علت خرابی زودهنگام لمینت
لمینت دندان یک ساختار زیبایی‌محور است، نه یک ابزار برای جویدن اجسام سخت! این عادات نیروهای نقطه‌ای بسیار قوی ایجاد می‌کنند و یک لمینت با ضخامت ۰.۳ تا ۰.۵ میلی‌متر را به‌راحتی می‌شکنند. عادات مخرب شامل:
- جویدن یخ
- خوردن ته‌دیگ و استخوان
- باز کردن بسته‌ها با دندان
- گاز زدن میوه‌های سفت مثل سیب
- جویدن ناخن
- فشردن نوک انگشت با دندان
استفاده از چسب نامرغوب یا روش باندینگ غلط
یکی از پیچیده‌ترین مراحل کار، باندینگ است. دلایل خرابی این مرحله:
- رطوبت کم یا زیاد در حین کار
- استفاده از سیستم چسب ضعیف
- عدم اسیداچ مناسب
- نوردهی نامناسب دستگاه لایت‌کیور
- باقی ماندن لایه‌های اسمییر روی دندان
این موارد باعث چه می‌شود؟
- جدا شدن لمینت
- ایجاد حباب زیر سرامیک
- تغییر رنگ و لکه‌دار شدن در لبه‌ها
- بوی بد دهان به دلیل نفوذ باکتری
این یکی از مهم‌ترین علت خرابی زودهنگام لمینت در مراکز نامعتبر است.
کیفیت نامناسب سرامیک یا لمینت کامپوزیتی ضعیف
دو نوع لمینت وجود دارد: لمینت سرامیکی: مقاوم‌تر و زیباتر بوده و لمینت کامپوزیتی که ارزان‌تر اما حساس‌تر است. اگر مواد کیفیت پایین داشته باشند:
- تغییر رنگ
- مات شدن سطح
- لب‌پریدگی
- شکستگی خطی
- فرسایش در نقطه تماس
همه این‌ها در کمتر از ۲ سال رخ می‌دهند.
بهداشت دهان نامناسب
پلاک و جرم دشمن شماره یک لمینت است. در این حالت لمینت سالم است، اما محیط دهان خراب می‌شود و ظاهر لمینت بد دیده می‌شود. عدم رعایت بهداشت باعث:
- التهاب لثه
- عقب‌رفتگی لثه
- نمایان شدن لبه لمینت
- ایجاد فاصله و گیر غذایی
- بو گرفتن و ایجاد پوسیدگی
انتخاب دندانپزشک غیرمتخصص (بزرگ‌ترین اشتباه بیماران)
لمینت فقط چسباندن یک پوسته نیست. بک کار بسیار دقیق، علمی و هنری است. اگر دندانپزشک:
- اکلوژن را نشناسد
- نوع لبخند و آناتومی صورت را بررسی نکند
- تراش اشتباه بدهد
- مراحل را سریع انجام دهد
لمینت‌ها زود می‌شکنند، می‌افتند یا بد فرم می‌شوند. به همین دلیل آمار نشان می‌دهد که ۶۵٪ شکایات بیماران درباره لمینت، ناشی از طراحی غلط است، نه مشکل بیمار.
بررسی عوامل اصلی که باعث خرابی سریع لمینت می‌شوند
| عامل | شدت تأثیر | توضیح تخصصی |
| براکسیزم | بسیار زیاد | ایجاد فشار عمودی و افقی مخرب، اصلی‌ترین علت شکستگی |
| تراش بیش از حد | زیاد | کاهش اتصال رزینی و افزایش احتمال جدا شدن |
| باندینگ نامناسب | زیاد | ایجاد حباب و تغییر رنگ، جدا شدن لبه‌ای |
| بهداشت دهان ضعیف | متوسط | التهاب لثه و نمایان شدن لبه لمینت |
| کیفیت پایین مواد | متوسط | تغییر رنگ، شکنندگی بالا |
| عادات غلط | زیاد | فشار نقطه‌ای و لب‌پریدگی سرامیک |
براساس گزارش Journal of Prosthetic Dentistry
۲۷٪ خرابی‌های لمینت به دلیل باندینگ نامناسب
۳۴٪ شکستگی‌ها به دلیل فشار ناشی از براکسیزم
۱۸٪ افتادن لمینت‌ها به دلیل تراش بیش از حد و آماده‌سازی غلط
حدود ۲۱٪ شکست‌ها مربوط به عادات نامناسب بیمار است
این آمار نشان می‌دهد که علت خرابی زودهنگام لمینت همیشه تقصیر بیمار نیست؛ ۶۰٪ موارد ناشی از طراحی و اجرای غیرعلمی است.
چگونه عمر لمینت را ۲ تا ۴ برابر افزایش دهیم؟
- مسواک نرم + نخ دندان: سفت یا خشن نباشد
- خودداری از گاز زدن اجسام سخت: آجیل با دندان جلو = ممنوع
- جرم‌گیری دوره‌ای: هر ۶ ماه یک‌بار
- نایت‌گارد شبانه: برای افرادی که حتی احتمال براکسیزم دارد
- مراجعه به متخصص زیبایی: متخصص، تراش مینمال و اکلوژن دقیق را مدیریت می‌کند.
همچنین شما میتوانید با مطالعه مقاله لمینت دندان چقدر دوام دارد؟ راهکارهایی برای افزایش طول عمر لمینت در وبسایت دکتر مهاجرفر با نکات بیشتری در این زمینه آشنا شوید و از خرابی زودهنگامم لمینت خود جلوگیری کنید.
۱۰ اشتباه رایج بیماران بعد از نصب لمینت
خیلی از بیماران تصور می‌کنند بعد از نصب لمینت، دیگر نیازی به مراقبت ندارند؛ در حالی که بیشتر خرابی‌های زودهنگام لمینت به همین اشتباهات ساده برمی‌گردد.
۱. شکستن خوراکی‌های سفت با دندان جلو
بادام، یخ، پسته، ته‌دیگ خشک…
این کار بزرگ‌ترین قاتل لمینت است.
۲. دندان‌قروچه شبانه (فشار دادن دندان‌ها روی هم)
اگر نایت‌گارد استفاده نشود، لمینت ۴–۵ برابر سریع‌تر می‌شکند یا ترک می‌خورد.
۳. مصرف زیاد قهوه، چای، زردچوبه و نوشیدنی‌های رنگی
خود لمینت رنگ نمی‌گیرد، اما چسب بین دندان و لمینت ممکن است در مرور زمان تغییر رنگ دهد و ظاهر کار را خراب کند.
۴. استفاده از خمیر دندان‌های ساینده
بسیاری از خمیرهای سفیدکننده، سطح لمینت را خشن می‌کنند و باعث کاهش عمر آن می‌شوند.
۵. استفاده از دندان به‌عنوان ابزار
باز کردن بسته، گاز گرفتن نخ، پاره کردن چسب و…
این‌ها باعث کنده‌شدن یا لب‌پریدگی می‌شوند.
۶. جویدن ناخن
فشار مداوم، ریزلب‌پریدگی ایجاد می‌کند.
۷. عدم مراجعه سالانه یا شش‌ماهه به دندانپزشک
پلاک و جرم در لبه لمینت‌ها جمع می‌شود و زیرکار را خراب می‌کند.
۸. نخوردن رژیم غذایی مناسب در روزهای اول
در ۴۸ ساعت اولیه باید غذاهای نرم خورد؛ چون چسب کاملاً سفت نشده.
۹. مسواک نزدن منظم
لمینت پوسیده نمی‌شود، اما دندان زیر آن پوسیده و منجر به تعویض لمینت می‌شوند.
۱۰. انتخاب دندانپزشک غیرمتخصص
بیش از ۶۰٪ خرابی‌های زودهنگام، به‌خاطر مشکلاتی مانند: تراش اشتباه، چسباندن غیر استاندارد، تنظیم نادرست بایت یا لمینت‌های غیر دقیق لابراتواری
رخ می‌دهد.
جمع‌بندی
علت خرابی زودهنگام لمینت معمولاً ترکیبی از عوامل پزشکی، رفتاری و تکنیکی است.
مهم‌ترین دلایل شامل:
- براکسیزم
- تراش نادرست
- باندینگ ضعیف
- کیفیت پایین سرامیک
- عادات اشتباه غذایی
- رعایت نکردن بهداشت
- انتخاب دندانپزشک غیرمتخصص
اگر این موارد کنترل شود، لمینت‌ها می‌توانند بیش از ۱۰–۱۵ سال عمر کنند و لبخند را کاملا ثابت و سالم نگه دارند.
4 پاسخ
من لمینت‌هام فقط سه سال دوام آوردن و یکی‌شون لب‌پر شد. آیا این طبیعی محسوب میشه یا مشکلی تو نصب بوده؟
مهسا عزیز.
لمینت‌های باکیفیت معمولاً باید چندین سال بیشتر دوام بیارن. لب‌پریدگی زودهنگام ممکنه به علت فشار زیاد، دندان‌قروچه یا چسب ضعیف اتفاق بیفته. بعد از معاینه می‌تونیم علت دقیق و بهترین روش ترمیم رو مشخص کنیم.
لمینت من بعد از چهار ماه گوشه‌اش کمی تغییر رنگ داده. این یعنی مشکل از چسبه یا عادیه؟
تغییر رنگ لبه لمینت معمولا نشونه نفوذ رنگدانه یا عدم سیل کامل لبه‌هاست. بهتره با پولیش تخصصی چک بشه؛ اگر از چسبندگی نباشه، قابل اصلاحه، ولی اگر زیرساخت مشکل داشته باشه ممکنه نیاز به ترمیم باشه.