ترمیم دندان شیری با کامپوزیت شاید در نگاه اول غیرضروری به نظر برسد، چراکه دندان شیری به‌زودی خواهد افتاد؛ اما در نوجوانانی که برخی از دندان‌های شیری‌شان هنوز باقی مانده و دندان دائمی جایگزین به‌درستی رشد نکرده، این موضوع کاملاً جدی می‌شود. در واقع، همین دندان‌های ظاهراً موقت، نقش کلیدی در حفظ فضای مناسب برای دندان‌های دائمی، زیبایی لبخند و عملکرد جویدن دارند. حال اگر این دندان‌ها دچار پوسیدگی یا شکستگی شوند، باید چاره‌ای اندیشید که هم از نظر زیبایی رضایت‌بخش باشد و هم از نظر عملکردی مؤثر — و اینجاست که استفاده از کامپوزیت به‌عنوان یک راه‌حل محافظت‌کننده و زیباساز مطرح می‌شود.
در این مقاله بررسی می‌کنیم که چه زمانی ترمیم دندان شیری با کامپوزیت لازم است، چه مزایا و محدودیت‌هایی دارد و چگونه می‌توان با انتخاب روش درست، سلامت دهان و دندان نوجوان را حفظ کرد. اگر درباره تعرفه خدمات زیبایی دندان در لاهیجان [1] سوال دارید، پیشنهاد می‌کنیم کلینیک دکتر مهاجرفر را نیز بررسی کنید؛ جایی که با بهره‌گیری از مواد باکیفیت و تیم متخصص، خدمات زیبایی و ترمیمی را با دقت و دلسوزی ارائه می‌دهند.
چرا دندان‌های شیری گاهی تا نوجوانی باقی می‌مانند؟
به طور طبیعی، دندان‌های شیری باید از حدود ۶ سالگی شروع به افتادن کنند و جای خود را به دندان‌های دائمی بدهند. اما در برخی نوجوانان، دندان‌های شیری حتی تا ۱۳ یا ۱۴ سالگی یا بیشتر هم در دهان باقی می‌مانند. این تأخیر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد:
۱. عدم وجود جوانه دندان دائمی (Congenital Absence)
گاهی نوجوان اساساً جوانه دندان دائمی مربوط به یک دندان خاص را ندارد. یک متخصص دندانپزشکی کودکان، در این‌باره می‌گوید:
(حدود ۲ تا ۳ درصد از کودکان ممکن است یک یا چند جوانه دندان دائمی را به طور مادرزادی نداشته باشند. در این صورت، دندان شیری بدون جایگزین دائمی باقی می‌ماند.)
۲. انحراف مسیر رشد دندان دائمی
در برخی موارد، دندان دائمی وجود دارد ولی به علت زاویه نادرست یا کمبود فضا، مسیر صحیح رویش را طی نمی‌کند و دندان شیری در جای خود باقی می‌ماند.
۳. فقدان فضا یا ازدحام دندانی
تراکم زیاد دندان‌ها و نبود فضای کافی برای رویش دندان دائمی یکی دیگر از عوامل مؤثر در تأخیر افتادن دندان شیری است.
۴. سابقه ضربه یا عفونت در ناحیه دندان شیری
ضربه یا عفونت ممکن است به جوانه دندان دائمی آسیب رسانده یا آن را نابود کند، در نتیجه دندان شیری ماندگار می‌شود.
چه زمانی ترمیم دندان شیری با کامپوزیت ضروری است؟
اگرچه برخی والدین تصور می‌کنند دندان شیری بالاخره خواهد افتاد و نیازی به درمان ندارد، اما باقی ماندن این دندان‌ها در دهان نوجوان تا چند سال، آن‌ها را در معرض پوسیدگی و شکستگی قرار می‌دهد. در این شرایط، ترمیم دندان شیری با کامپوزیت اهمیت پیدا می‌کند.
علائم و نشانه‌های نیاز به ترمیم:
- پوسیدگی موضعی: بروز لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه روی دندان
- لب‌پریدگی یا شکستگی دندان در اثر جویدن مواد سفت
- حساسیت به غذاهای سرد یا گرم
- بوی بد دهان ناشی از پوسیدگی پنهان
- درد خفیف یا گاه‌به‌گاه در دندان درگیر
دکتر مهاجرفر دندانپزشک ترمیمی، می‌گوید:
(باقی‌ماندن دندان شیری، آن هم برای سال‌ها، به این معناست که باید مثل یک دندان دائمی از آن مراقبت شود. ترمیم با کامپوزیت [2]، بهترین انتخاب است چون هم عملکردی است و هم زیبایی دارد.)
تفاوت کامپوزیت دندان شیری با دائمی از نظر مواد و دوام
در جدول زیر، مقایسه‌ای میان کامپوزیت استفاده‌شده برای دندان‌های شیری و دندان‌های دائمی مشاهده می‌کنید:
ویژگی دندان شیری دندان دائمی نوع کامپوزیت معمولاً از کامپوزیت‌های میکروفیل یا نانو استفاده می‌شود کامپوزیت‌های میکرهیبرید با استحکام بیشتر میزان چسبندگی کمتر از دندان دائمی به دلیل تفاوت در ساختار مینا بالاتر به علت ساختار مقاوم‌تر مینای دندان دوام تخمینی حدود ۲ تا ۴ سال (با مراقبت مناسب) حدود ۵ تا ۱۰ سال میزان هزینه معمولاً کمتر از کامپوزیت برای دندان دائمی هزینه بالاتر به دلیل مواد مقاوم‌تر و پیچیدگی اجرا هدف اصلی حفظ عملکرد و زیبایی تا زمان جایگزینی با دندان دائمی ترمیم نهایی و ماندگار نیاز به بی‌حسی بسته به شرایط پوسیدگی و سن کودک اغلب نیاز به بی‌حسی کامل دارد
مزایای استفاده از کامپوزیت در دندان‌های شیری باقیمانده
باقی ماندن دندان‌های شیری در نوجوانی، در صورتی که با مشکلاتی مانند پوسیدگی یا شکستگی همراه باشد، نیاز به درمان مناسب دارد. استفاده از کامپوزیت برای ترمیم این دندان‌ها، مزایای زیادی دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
۱. حفظ عملکرد دندان در جویدن و گفتار
دندان شیری باقیمانده همچنان نقش مهمی در عملکرد دهان دارد. ترمیم با کامپوزیت باعث می‌شود نوجوان بتواند بدون درد و محدودیت غذا بخورد یا به‌درستی صحبت کند.
۲. زیبایی طبیعی و هماهنگ با دندان‌های مجاور
کامپوزیت‌ها از نظر رنگ و شفافیت شباهت زیادی به دندان طبیعی دارند. این ویژگی در نوجوانان که نسبت به ظاهر خود حساس هستند، بسیار ارزشمند است.
۳. حفظ فضا برای دندان دائمی
اگرچه ممکن است دندان دائمی دیرتر رشد کند، اما ترمیم دندان شیری با کامپوزیت باعث می‌شود این فضا در فک حفظ شود و از بهم‌ریختگی‌های بعدی جلوگیری گردد.
۴. روند غیرتهاجمی و سریع
ترمیم با کامپوزیت معمولاً در یک جلسه انجام می‌شود، نیاز به تراش زیاد دندان ندارد و در اغلب موارد بدون درد یا با حداقل بی‌حسی قابل انجام است.
پاسخ به سؤالات رایج والدین درباره ترمیم دندان‌های شیری نوجوانان
آیا ترمیم دندان شیری با کامپوزیت ارزش دارد؟
بله. وقتی دندان شیری هنوز جایگزین دائمی ندارد یا جایگزین نخواهد داشت، باید مانند دندان دائمی با آن برخورد شود. کامپوزیت به دلیل ویژگی‌های زیباشناختی و محافظتی، انتخابی ایده‌آل است.
آیا کامپوزیت در دندان شیری دوام کافی دارد؟
با مراقبت مناسب، ترمیم کامپوزیتی می‌تواند بین ۲ تا ۴ سال دوام داشته باشد و حتی گاهی بیشتر. البته میزان مصرف خوراکی‌های سفت، بهداشت دهان و نحوه جویدن بسیار مؤثر است.
اگر بعد از ترمیم، دندان دائمی رشد کند، چه می‌شود؟
در چنین مواردی، کامپوزیت به‌راحتی قابل برداشتن است و دندان دائمی جای آن را خواهد گرفت. این روش آسیبی به روند رویش وارد نمی‌کند.
نتیجه‌گیری
ترمیم دندان شیری با کامپوزیت، به‌ویژه در نوجوانانی که هنوز برخی دندان‌های شیری خود را حفظ کرده‌اند، یک روش علمی، مؤثر و زیباشناختی برای حفظ سلامت دهان و عملکرد جویدن است. این ترمیم‌ها نه تنها مانع از بروز عفونت و ناراحتی می‌شوند، بلکه فضای مناسبی برای دندان‌های دائمی آینده حفظ می‌کنند.
اگر برایتان سؤال است که چه عواملی روی هزینه کامپوزیت [1] تأثیر می‌گذارند؟ باید بدانید عواملی مثل میزان تخریب دندان، محل قرارگیری دندان، نوع ماده مصرفی و مهارت دندانپزشک در این زمینه دخیل‌اند. برای بررسی تعرفه‌ها و دریافت مشاوره تخصصی، توصیه می‌کنیم به کلینیک دکتر مهاجرفر مراجعه کنید؛ مرکزی مطمئن برای خدمات ترمیمی و زیبایی دندان در لاهیجان.